Depresja partnera, jak sobie poradzić?
Depresja partnera, jak sobie poradzić?
Depresja partnera, jak sobie poradzić, kiedy bliska osoba zaczyna chorować. Depresja w związku powoduje zmianę klimatu w domu. Zaczyna panować beznadzieja, smutek i bezsilność. Przebywanie z partnerem chorym na depresję może być bardzo trudne i wymaga od zdrowych członków rodziny zadbania o swoją kondycję psychiczną.
Partner z depresją jest ciężarem.
Badania ukazują, że obciążenie bliskich w przypadku choroby psychicznej jest dużo wyższe niż w przypadku chorób somatycznych. Bycie w związku z osobą chorą na depresję, u członków rodziny może spowodować zmiany i wystąpienie objawów depresyjnych. Dlatego tak ważne jest w tych trudnych chwilach zadbanie o siebie i o swoje emocje.
Zadbaj o siebie, gdy partner choruje.
Dbać o siebie oznacza pozwolić sobie na przyjemności, na rozmowy z przyjaciółmi o tym co się przeżywa. Ważne jest wychodzenie z domu, spotykanie się z ludźmi, doświadczanie życia, które toczy się dalej. Takie momenty pozwolą na doładowanie baterii i łatwiej będzie dbać o osobę chorą.
Depresja w związku, cierpienie partnera jest sytuacją kryzysową, czyli stresującą. Uaktywniają się wtedy sposoby poradzenia sobie ze stresem. Osoby bliskie mają różne sposoby radzenia sobie z depresją partnera. Przedstawiamy kilka strategii poradzenia sobie z depresją w związku.
Strategie poradzenia sobie z depresją partnera.
Style radzenia sobie z sytuacją są indywidualnym sposobem reagowania i radzenia sobie z trudnościami. Zależą o tego, na ile osoba wierzy w swoje możliwości poradzenia sobie z sytuacją, czy dostrzega własne zasoby i ma wypracowane swoje strategie poradzenia sobie.
Style radzenia sobie oparte są na koncepcji radzenia sobie z sytuacjami stresowymi, bowiem choroba jest jednym z najtrudniejszych i najbardziej stresujących zdarzeń w życiu człowieka. Osoba może poradzić sobie konfrontując się z problemem lub go unikać. Endler i Parker (1990).
Wyróżniamy 3 style poradzenia sobie z depresją partnera:
Koncentracja na zadaniu
– partner będzie planować, podejmować działania mające rozwiązać problem. Stara się lepiej planować czas, ustala priorytety, wyznacza kierunki działań. Osoby stosujące tę strategię mają umiejętność postrzegania sytuacji z różnych punktów widzenia. Nacisk kładziony jest na zadania, na analizie zysków i strat i szukaniu rożnych wyjść z sytuacji. Osoby stosujące ten styl poszukują informacji o chorobie, o sposobach radzenia sobie. Angażują się bardziej w relacje społeczne.
Koncentracja na emocjach
– partner koncentruje się własnych emocjach i przeżyciach. Przeżywa złość, poczucie winy, napięcie, rozpamiętuje porażkę, obwinia siebie o przyczyny choroby. Fantazjuje i podchodzi życzeniowo do problemu. Często występuje tu duży krytycyzm oraz naciski na chorego.
Koncentracja na unikaniu
– partner unika doświadczania sytuacji stresowej, nie przeżywa, nie myśli o tym co się dzieje. Osoba angażuje się w czynności zastępcze np. oglądanie telewizji, objadanie się, myślenie o przyjemnych rzeczach, robienie zakupów, korzystanie z rozrywki. Może też angażować się w nadmierne kontakty towarzyskie, co jest formą ucieczki od sytuacji. Często dzwoni do znajomych, odwiedza bliskich, chce być w grupie.
Co obciąża partnera w związku z depresją?
Partnerzy osób chorujących na depresję wg badań są obciążeni przez „zamartwianie się” o bezpieczeństwo osoby chorej. Martwią się o przebieg leczenia, o przyszłość osoby chorej, z drugiej strony obciążające jest też motywowanie chorego do podjęcia leczenia, brania leków, zachęcanie do podejmowania aktywności, ale też przejęcie obowiązków, których chory czasowo nie może robić.
Należy tu również zadbać aby nie odbierać cierpiącemu poczucia wpływu i sprawstwa. On przede wszystkim boryka się z ogromnym cierpieniem. Wykonywanie wszystkich czynności za niego może potęgować poczucie beznadziei, nienadawania się do niczego oraz poczucie winy, że jest się obciążeniem dla bliskich. Trudno wypracować tu receptę co robić, a czego nie bowiem każdy człowiek jest indywidualny.
Doświadczenie obciążenia jest wyższe w emocjonalnym stylu radzenia sobie z sytuacją. Wynika to z ciągłego przeżywania rozpaczy, lęku, co zwiększa poczucie przygnębienia i odbiera siły do poradzenia sobie z sytuacją. Użalanie się nad sobą, branie na siebie poczucia winy za sytuacje mogą wpływać na obniżenie samooceny, a co za tym idzie osoby te narażone są na nerwice, depresje.
Styl emocjonalny wpływa niekorzystnie na sposób radzenia sobie chorego z sytuacją, inne style nie mają na to wpływu. Styl unikowy jako również jest niekorzystny, bowiem osoba nie zdobywa żadnych umiejętności radzenia sobie z sytuacją.
Jeśli bliscy koncentrują się na zadaniu badania ukazują, że obciążenie sytuacją jest mniejsze. Podejście zadaniowe wg badań jest najmniej obciążającą strategią poradzenia sobie z trudną sytuacją. Najmniej obciąża organizm, przy założeniu, że sytuacji trudnych nie jest wiele i osoba ma czas na regeneracje swoich sił, w przeciwnym razie będzie to styl bardzo obciążający. W podejściu zadaniowym osoba jest uaktywniona do szukania rozwiązań problemu, co powoduje wzrost poczucia sprawczości i wiary w siebie.
Jak sobie poradzić z depresją partnera.
Z psychologicznego punktu widzenia różne strategie mają swoją efektywność w poradzeniu sobie z chorobą w związku. Świadomość sposobów radzenia sobie z depresją partnera mogą pomóc w świadomym wyborze działań pomocnych choremu ale przede wszystkim opiekunowi.
Bardzo ważne jest zadbanie w tym trudnym czasie o swoje potrzeby i regenerację. Nie jesteś winny ani odpowiedzialny za cierpienie drugiej osoby, choć możesz starać się je rozumieć i w najlepszy dla siebie i dla cierpiącego sposób radzić sobie z jego depresją.
W tak trudnych sytuacjach, doświadczenia depresji w związku, może pomóc wsparcie psychoterapeuty. Zapraszam na spotkanie do gabinetu psychoterapeutycznego GAJ.
Literatura:
Puchalska, i.in., Strategie radzenia sobie opiekunów osób chorych na depresję.
Huber L. Style adaptacyjne do sytuacji stresowych w różnych grupach wiekowych, a choroby cywilizacyjne XXI wieku.
Joanna Borowiecka-Karpiuk i In., Brzemię małżonków osób chorujących na depresję nawracającą lub chorobę afektywną dwubiegunową.
Fotografia:
Photo by Nik Shuliahin on Unsplash
